ΚΡΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΥ από τον ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΡΙΔΑΚΗ (Χανιώτικα Νέα, 16/10/2010, σελ. 72)

Κριτική βιβλίου

ΒΙΚΤΩΡΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ

“Πελαγινή”
 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΡΙΔΑΚΗΣ

Η νουβέλα “Πελαγινή” (εκδ. Κεδρισός) της Χανιώτισσας -γνωστής κυρίως ως ποιήτριας- Βικτωρίας Θεοδώρου έκανε την εμφάνισή της στις προθήκες των βιβλιοπωλείων την περασμένη εβδομάδα. Η Θεοδώρου επιστρέφει στα εκδοτικά δρώμενα χαρίζοντας -για μια ακόμα φορά- στο βιβλιόφιλο κοινό ένα ατόφιο λογοτεχνικό έργο.

Στην “Πελαγινή” η Θεοδώρου περιγράφει μια σύντομη ερωτική φιλία ανάμεσα σε μια ώριμη γυναίκα και έναν κατά πολύ νεότερο άντρα. Μιλάει για τα ερωτήματα που γεννά η συνάντησή

τους και τα εσωτερικά αδιέξοδα που ορθώνονται στη συνέυρεσή τους.

Θα λέγαμε όμως ότι στην πραγματικότητα η συγγραφέας χρησιμοποιεί ως λογοτεχνικό πρόσχημα τη σχέση των πρωταγωνιστών της για να ψηλαφίσει την ίδια τη ζωή και τις μεταμορφώσεις της που επιφυλάσσει ο παντοκράτορας χρόνος.

Η επιλογή της ηλικιακής διαφοράς ανάμεσα στους δύο ήρωες δίνει τη δυνατότητα στη Θεοδώρου να φωτίσει από δύο διαμετρικά αντίθετες οπτικές την ανθρώπινη ύπαρξη: Η δροσερή νεότητα θα βρεθεί αντιμέτωπη με τη στωικότητα της ωριμότητας.

Το ανατρεπτικό αίσθημα της αθανασίας που πηγάζει από τα νιάτα θα αναμετρηθεί με τη σοφία που φέρνει το πέρασμα του χρόνου ως μια συμφιλίωση με την φθορά.

Μέσα από την “Πελαγινή” η συγγραφέας αναδεικνύει τη συμπληρωματικότητα των δυνάμεων αυτών και παράλληλα το ανέφικτο της συνύπαρξής τους. Ο έρωτάς τους είναι καταδικασμένος αλλά όχι άγονος...

Η Θεοδώρου πλάθει τη σχέση των πρωταγωνιστών της με λέξεις που μοιάζουν με κέντημα. Η γλώσσα της είναι σπάνια για τις μέρες μας. Η οικονομία του λόγου της -ακονισμένη στο σχολείο της ποίησης- αναδεικνύεται κρυστάλλινη. Χωρίς επίπλαστους εντυπωσιασμούς, χωρίς εξεζητημένες υφολογικές επιδείξεις, χωρίς τις προκλήσεις που έχουν αποθεώσει σύγχρονοι συνάδελφοί της.

Η συγγραφέας μοιάζει να προτιμά να μιλήσει για τις εμπειρίες της ζωής άλλοτε υπό το φως

της αυγής που αποκαλύπτει απαλά την εικόνα του κόσμου και άλλοτε υπό το φως της δύσης

που η σιωπή δεν είναι τίποτε άλλο από παραδοχή των αυτονόητων.

Το ανελέητο, ωμό φως του μεσημεριού, στο οποίο βουτούν την πένα τους πολλοί λογοτέχνες, είναι περιττό για την ίδια.

Και εκεί ακριβώς βρίσκεται η εκφραστική δύναμη της Θεοδώρου: Η γραφή της δεν είναι

“στιλιζαρισμένη” γιατί οι υφολογικές επιταγές δεν κάνουν καμία έκπτωση στις αλήθειες που

μαρτυρά. Αλλωστε η προσήλωση της ματιάς της στην πραγματικότητα παρέχει στη συγγραφέα όλα όσα έχει ανάγκη ένας λογοτέχνης για να αφηγηθεί μια ενδιαφέρουσα ιστορία.

Γι’ αυτό και στη νουβέλα της δεν χτίζει διόδους διαφυγής. Δεν επιζητά να μιλήσει για εξαιρέσεις της ύπαρξης, να πλάσει το αδύνατο. Αφήνει την ιστορία της να εξελιχθεί “φυσικά”.

Η ομορφιά αλλά και η τραγικότητα -είναι σαν να μας λέει η Θεοδώρου- κατοικούν στα γνώριμα μονοπάτια τής καθημερινότητας. Εκεί που το βλέμμα του αυθεντικού λογοτέχνη ανιχνεύει

χωρίς δυσκολία όλο τον πλούτο των ανθρώπινων συναισθημάτων και τις αγωνίες που βασανίζουν την ανθρώπινη ψυχή...

Σημ.: Αξίζει να σημειωθεί ότι η “Πελαγινή” κυκλοφόρησε από ένα καινούργιο εκδοτικό οίκο με έδρα τα Χανιά. Ο “Κεδρισός”, με υπεύθυνο τον Χανιώτη σκηνοθέτη Κώστα Νταντινάκη, έχει δώσει ήδη μέσα σε ελάχιστους μήνες δύο αξιόλογα δείγματα γραφής: Το δοκίμιο του Θ. Πυλαρινού “Ελάσσονες τόνοι σε μείζονες κλίμακες στην ποίηση της Βικτωρίας

Θεοδώρου” και την “Πελαγινή”.

Η πόλη μας είναι βέβαιο ότι έχει ανάγκη από σοβαρές εκδοτικές προσπάθειες και ευχόμαστε ο “Κεδρισός” να μακροημερεύσει, ακολουθώντας σταθερά τη δύσκολη και δημιουργική ρότα που χάραξε.

ΤΥΠΟΣ και ... υπογραμμός !

Η ΑΥΓΗ (21 Ιουλίου 2010) :

"Ένας νέος εκδοτικός οίκος, ο οποίος μάλιστα έχει έδρα τα Χανιά, εγκαινιάζει απόψε τις δραστηριότητές του: πρόκειται για τις εκδόσεις Κεδρισός, που σε συνεργασία με το Κέντρο Παραστατικών Τεχνών, σας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου "Ελάσσονες τόνοι σε μείζονες κλίμακες στην ποίηση της Βικτωρίας Θεοδώρου",
του αναπληρωτή καθηγητή του Ιονίου Πανεπιστημίου Θεοδόση Πυλαρινού.
Η εκδήλωση πραγματοποιείται σήμερα Τετάρτη στις 8 μ.μ. στην αίθουσα συνεδρίων του ξενοδοχείου "Ακάλη" (Κισσάμου 55, Χανιά), με ομιλητή τον Κώστα Μουτζούρη,
πρόεδρο του Κέντρου Κρητικής Λογοτεχνίας.
Στην εκδήλωση και τη δεξίωση που θα ακολουθήσει στο αίθριο του χώρου θα είναι παρούσα και η ποιήτρια Βικτωρία Θεοδώρου.
Πολλές ευχές για καλοτάξιδες εκδόσεις."

ΚΩΣΤΑΣ ΤΕΡΖΗΣ

Ο πρόεδρος του Κέντρου Κρητικής Λογοτεχνίας Κώστας Μουτζούρης και η ποιήτρια Βικτωρία Θεοδώρου το βράδυ της εκδήλωσης (φωτ. Δ. Μαριδάκης)

ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΘΕΟΔΩΡΟΥ:

“Η ποίηση ήταν καταφύγιο και χρέος”

Δημήτρης Μαριδάκης | 22.07.2010

“Η ποίηση ήταν για εμένα ένα καταφύγιο ενάντια στις δυσκολίες που αντιμετώπισα αλλά και κάτι σαν χρέος να μιλήσω για αυτά που έζησα... Ήταν όμως και χαρά, αφού μπόρεσα να ακουμπήσω τις αναμνήσεις μου και να τις μεταδώσω. Δεν πήγαν χαμένες”.
Με αυτή τη λιτή περιγραφή η Χανιώτισσα ποιήτρια, Βικτωρία Θεοδώρου, αναφέρθηκε, μιλώντας χθες στα “Χ.Ν.”, στη μακρόχρονη σχέση της με τον ποιητικό λόγο, η οποία ξεκίνησε το 1955.
Αφορμή για την επιστροφή της στον γενέθλιο τόπο της, τα Χανιά, στάθηκε η παρουσίαση του δοκιμίου “Ελάσσονες τόνοι σε μείζονες κλίμακες στην ποίηση της Βικτωρίας Θεοδώρου” του καθηγητή του Ιονίου Πανεπιστημίου Θεοδόση Πυλαρινού, την οποία πραγματοποίησε χθες το Κέντρο Παραστατικών Τεχνών.
Ο πρόεδρος του Κέντρου Κρητικής Λογοτεχνίας και του Συνδέσμου Φιλολόγων Νομού Χανίων, Κώστας Μουτζούρης, ο οποίος παρουσίασε το βιβλίο, χαρακτήρισε την κα Θεοδώρου ως τη μεγαλύτερη εν ζωή Ελληνίδα ποιήτρια: “Η Βικτωρία Θεοδώρου έχει γράψει για τον αγώνα, την αγωνία και την αντίσταση του ελληνικού λαού -που δυστυχώς αυτή η αντίσταση πήγε περιπατο. Παράλληλα εκφράζει τον πόνο του απλού ανθρώπου, τραγωδεί τον έρωτα και θρηνεί τις συμφορές”, σημείωσε ο κ. Μουτζούρης και πρόσθεσε ότι από τα πρώτα χρόνια, όταν εμφανίστηκε η κα Θεοδώρου στα ελληνικά γράμματα, έως σήμερα η ποίησή της συνεχώς εξελισσόταν: “Ο Γιάννης Ρίτσος από το 1962 είχε εκφραστεί με τα πιο κολακευτικά λόγια για τη Βικτωρία Θεοδώρου. Το τελευταίο της μεγάλο ποίημα και σύνθεση «Ο Κεδρισός» ίσως είναι και το κορυφαίο της ποίημα. Δηλαδή, ξεκινώντας με το «Εγκώμιο» το 1957 και φτάνοντας στο σήμερα βλέπουμε μια ανιούσα πορεία της Βικτωρίας, που έχει φτάσει στο υψηλότερο σκαλί της ποίησης”.
Η κα Θεοδώρου τόνισε ότι είναι μεγάλη τιμή, χαρά αλλά και ευθύνη η έκδοση του δοκιμίου που αναφέρεται στο ποιητικό της έργο, ενώ στην παρατήρησή μας ότι η έκδοση του δοκιμίου σημαίνει ότι το έργο της αντέχει στον χρόνο σχολίασε: “Δεν ξέρω. Ακόμα είναι λίγος ο χρόνος. Πρέπει να περάσει κάμποσος ακόμα. Το σπουδαίο όμως για εμένα είναι ότι όταν βίωσα δύσκολες καταστάσεις το γράψιμο με βοήθησε να ανακουφιστώ και να επικοινωνήσω...”.
Να σημειώσουμε ότι η Βικτωρία Θεοδώρου εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα το 1955 (...)

"ΠΕΛΑΓΙΝΗ" : ΤΟ ΝΕΟ ΠΕΖΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΡΙΑΣ ΒΙΚΤΩΡΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΥ

Η νουβέλα της ποιήτριας Βικτωρίας Θεοδώρου Πελαγινή κυκλοφόρησε αυτές τις μέρες από τις Εκδόσεις Κεδρισός.

Tο θέμα του βιβλίου, «χρονικό μιας σπάνιας ερωτικής φιλίας ανάμεσα σ΄ένα νέο άνδρα και μια ώριμη γυναίκα», φαίνεται να είναι πρόσχημα, προκειμένου η συγγραφέας να μιλήσει για την ανιδιοτέλεια και τη γενναιοδωρία των αισθημάτων, την αξιοπρέπεια και τον σεβασμό της ελευθερίας του άλλου, την σταθερότητα και την ισόβια διάρκεια της αληθινής αγάπης.

Η αισθηματική αυτή νουβέλα είναι το πέμπτο από τα πεζά έργα της σημαντικής Ελληνίδας δημιουργού (Στρατόπεδα γυναικών, Τράϊκο, Γαμήλιο δώρο, Δεσποινίδες της οδού Λαμψάκου).

Το βιβλίο παρουσιάστηκε σε πολύ φιλικό κλίμα το Σάββατο 9 Οκτωβρίου στις 11 π.μ. στο καφέ του Κέντρου Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (ΚΑΜ - Μεγάλο Αρσενάλι, Παλιό λιμάνι - Ακτή Τομπάζη 31, Πλατεία Κατεχάκη , Χανιά) παρουσία της ποιήτριας και πεζογράφου, η οποία μετείχε με την κατάθεση της προσωπικής της μαρτυρίας στην ημερίδα – έκθεση για την Προφορική Ιστορία στο Νομό Χανίων που πραγματοποιήθηκε από 09/10/2010 - 11/10/2010 στο ΚΑΜ. Μεταξύ των παρευρισκομένων ήταν και ο υποψήφιος Δήμαρχος της Λαϊκής Συσπείρωσης Χανίων κ. Νίκος Παπαντωνάκης, γνωστός για την ευαισθησία του σε θέματα Πολιτισμού.